موی آدم ها

فوکول: تمام موی سر را کوتاه کرده و فقط یک مقدار در جلوی سر را بلند می کردند که به آن فوکول می گویند.
فچ بیرده: کسی که سر و وضع ژولیده ای داشته  و همیشه غمگین و ماتم زده باشد.
فک کله: به کسی می گویند که موی سرش آشفته و پریشان باشد.
ژندره جیر ژندره جور: به کسی می گویند که بی نظم است و به سر و وضع ظاهری خودش نمی رسد.

کونوس / ازگیل

درخت ازگیل (نام علمی: Mespilus germanica) که در زبان گیلکی به آن کونوس, کُنوس می‌گویند، و در زبان مازندرانی کنس و کندس می‌گویند،
میوه‌ای است از خانواده گلسرخیان از سرده ازگیل‌ها (Mespilus) هم خانواده با سیب، گلابی، به، زالزالک و گلابی وحشی.

ضرب المثل در زبان گیلکی اشکوری

 وینجه مونه: وینجه، یعنی سقز جویدنی که چسباندگی خاصی دارد.
به کسانی گفته می شود که مثل سقز چسبنده هستند و به آدم می چسبند.

مکان در زبان گیلکی اشکوری

چپر: دیوار، حصار اطراف باغ، دیواری که به وسیله شاخ و برگ درختان در اطراف باغ درست می کنند.
سامان سو یا سامان سر: مرز مشترک بین دو قطعه زمین را گویند.
لَمْ : استخر ( گودی بزرگ ) در مسیر جریان آب رودخانه در قسمت هایی از رودخانه گودی بزرگ ایجاد شده. که در زبان محلی لم  می گویند.

اشیاء در زبان گیلکی اشکوری

وربندی: یعنی بستن ساروق به دور کمر
ساروق: همان بقچه را می گویند که در آن نان و پنیر گذاشته و به دور کمر می بندند و با خود به صحرا یا بر سر مزرعه می برند.

ونده: با طناب پشمی یک کیسه بسیار بزرگ می بافند که مثل تور والیبال سوراخ های چهارخانه بزرگی دارد که در آن کاه می ریزند و بار اسب و قاطر و یا الاغ می کنند و بیشتر برای  حمل کاه و علوفه از آن استفاده می نمایند.

خصلت و صفت در زبان گیلکی اشکوری

سیا ناک: سیاه که همان رنگ سیاه است و ناک یعنی چانه / به کسانی اطلاق می شودکه آدم های بد دهنی هستند وفحاشی زیاد می کنند.
 کهنه لحف: به کسی گفته می شود که مثل یک لحاف کهنه و سنگین بی مصرف باشد.
تم بزه موذی: کسی که همواره در سکوت و خاموشی کارهای موذیانه انجام دهد.
وشنا سگ: کسیکه مثل سگ همیشه گرسنه است.

گردلی: یعنی گرد و دایره شکل / هرچیز گرد و دایره شکل را گوردلی می گویند . به آدم های کوتاه قد و چاق هم اطلاق می شود.

اعمال و حالات در زبان گیلکی اشکوری

وزن دادن: با فتحه و + کسره ز : یعنی حرکت ناگهانی دادن به یک چیزی ، هل دادن.
فلکن: تکان دادن ، به حرکت در آوردن.
پینیک : همان وصله زدن است.
کوناسه: یعنی چرت زدن / درحالت خواب و بیداری بودن
چوم زدن: استراحت کردن / توقف برای لحظه یی / دست کشیدن از کاری برای چند لحظه / قدرت گرفتن و نفس تازه کردن 
ضق بیرده: کسیکه همیشه ناراحت و غمگین باشد به چنین شخصی ضقن هم می گویند.
وشنا شکم: شکمی که خالی و گرسنه است .

حیوانات در زبان گیلکی اشکوری

اسامی حیوانات اهلی: اسب - مادیان - قاطر - الاغ -وَرْزا ( گاو نر برای شخم زدن ) - کَلْگا ( گاو نر برای جفت گیری) 

اسامی حیوانات حلال گوشت: گُسُندْ ( گوسفند ) - بز - گاو

اسامی حیوانات حرام گوشت : خرس - ورگ (گرگ) - روباه  و  شغال (به زبان محلی شال گویند) - گراز - خوک - سگ - گربه (پیچا) - سمور (سمبوره) -  قورباغه (پیر فک) - حلزون (صندل کچیلی- ریاب)

حشرات :  مورچه (مولچه ) - دو دم - تله گز - شپش ( اسبج ) و تخمش را رشک می گویند - کنه - ساس- کفش دوزک ( زن بری ) - جیرجیرک ( خیاطی- زلزلی )

پرندگان : مرغ ( کرک) - خروس (تلا ) - مرغابی ( بیلی ) - زرج ( کبک ) -دراج ( کو کرک ) - وشم ( بلدرچین ) - هد هد ( شانه به سر ) -سرت ( سیا سرت -کو سرت) - گنجشک (ملیجه)